• Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding
    • Nieuwe afbeelding

Libellen en juffers

Paringswiel van Blauwe breedscheenjuffers (Platycnemis pennipes) (foto: Piet Krijger)

De informatie voor libellen is voornamelijk afkomstig van het boekje "Libellen tussen Lek en Linge" van Karin Verspui et al. (2008). 

Door het vele water en de rijke biodiversiteit hebben we op de Batouwe vrij veel soorten libellen en juffers, in totaal zo'n 25. De juffers zijn kleiner met dunne achterlijven en vouwen hun vleugels naar achteren terwijl de libellen vaak groter zijn en hun vleugels uitgespreid houden. Libellen horen bij de insecten. Typisch voor een libel is een kop met grote ogen, een borststuk met een halsschild, zes poten, vier vleugels en een lang achterlijf. Het achterlijf bestaat uit stukjes (segmenten). De vier vleugels zijn te verdelen in twee voor- en twee achtervleugels. Of een libel/juffer een mannetje of een vrouwtje is, kun je zien aan een verdikking (‘bobbel’) onderaan het begin van het achterlijf van een mannetje of het hebben van een vrouwelijk eileg apparaat aan het eind van het achterlijf. Het eileg apparaat lijkt een beetje op een angel, maar het vrouwtje van de libel kan er niet mee steken. In Nederland zijn er 70 libellen soorten waarvan er 40 in het gebied tussen Lek en Linge zijn gevonden. Soorten zijn van elkaar te onderscheiden door verschillen in kleur, vlekken van een bepaalde vorm of strepen op bepaalde plek, grootte en vorm van de voortplantingsapparaten.

Libellen zijn niet alleen in de lucht te vinden. Hoewel we de volwassen libellen het meeste zien, begint de libel zijn leven als een ei. Bijna alle libellen leggen hun eieren in of bij water. Vaak worden ze in of op waterplanten gelegd. Vrouwtjes van de Houtpantserjuffer zijn uitzonderlijk omdat ze hun eieren in takken van bomen leggen. Uit het ei komt een larve. Deze larven zijn rovers in het water en eten met hun vangmasker alles wat niet te groot is, soms ook elkaar. Libellen larven zelf staan bij vissen, waterroofkevers en sommige watervogels op het menu. De libel leeft als larve voor een periode van enkele maanden tot enkele jaren. Gewone Pantserjuffers kunnen na twee maanden als larve klaar zijn om een volwassen libel te worden. De Beekrombout heeft een trage ontwikkeling en kan wel 4 jaar larve zijn.

Als de larve volgroeid is kruipt deze via waterplanten uit het water en barst de huid open op de rugzijde. De volwassen libel kruipt uit de larvenhuid. Dit heet uitsluipen. De volwassen libel moet eerst opdrogen en zijn vleugels oppompen maar dan kan hij of zij het luchtruim kiezen. De Winterjuffers kunnen dan wel acht maanden als libel leven, maar de meeste soorten leven slechts dagen of enkele weken. De gemiddelde levensduur van mannetjes van het Lantaarntje is bijvoorbeeld maar vijf dagen. Sommige libellen komen vroeg in het jaar uit. Zo vliegen er in april al Vuurjuffers rond. Andere libellen vliegen later, zoals de bloedrode heidelibel waarvan de meeste in augustus worden gezien.

Volwassen libellen zijn rovers in de lucht en jagen op muggen, vliegen, vlinders en libellen. Op libellen zelf wordt ook gejaagd door vogels en als ze vlak bij het water zitten door vissen en kikkers. Als een mannetje en vrouwtje gaan paren, vormen ze eerst een tandem waarbij het mannetje het vrouwtje achter de kop vastpakt met het uiteinde van zijn achterlijf. Tijdens het daarna volgende paringswiel worden de eitjes bevrucht. De vrouwtjes leggen de eieren of terwijl ze nog vastzitten aan het mannetje of alleen. De activiteit van de libellen worden sterk beïnvloed voor het weer. Libellen zijn niet actief bij koud, bewolkt, winderig en regenachtig weer. Ze zitten dan verscholen in de planten net als ’s nachts. Als de zon schijnt en het warm is, dan wordt er gevlogen, voedsel gevangen, gepaard en eieren gelegd. Libellen zijn ook vaak te zien terwijl ze zitten te zonnen. Bij goed weer kunnen libellen ook gaan zwerven en grote afstanden afleggen.
 

Azuurwaterjuffer, mannetje

(foto: Kees van Rijsbergen)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Coenagrionidae (Waterjuffers)
  • Geslacht: Coenagrion (Waterjuffers)
  • Soort: Coenagrion puella
  • Algemene soort in Nederland
Lees meer
 

Blauwe glazenmaker

(foto: www.JohannesKlapwijk.com)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Aeshnidae (Glazenmakers)
  • Geslacht: Aeshna (Glazenmakers)
  • Soort  Aeshna cyanea
  • algemene soort voor parken
Lees meer
 

Blauwe breedscheenjuffer, vrouwtje

(foto: www.johannesklapwijk.com)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Platycnemididae (Breedscheen juffers)
  • Geslacht: Platycnemis (Breedscheenjuffers)
  • Soort: Platycnemis pennipes
  • Bijzondere soort op de golfbaan
Lees meer
 

 

 

Bloedrode heidelibel

(foto: Piet Krijger)
  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Libelluliidae (Korenbouten)
  • Geslacht: Sympetrum (Heidelibellen)
  • Soort:  Sympetrum sanguineum
  • Algemene soort van juli tot september

 

Lees meer
 

Bruine Glazenmaker

(foto: www.vogeldagboek.nl)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Aeshnidae (Glazenmakers)
  • Geslacht: Aeshna (Glazenmakers)
  • Soort:  Aeshna grandis
  • algemene en forse soort

 

Lees meer
 

Bruine winterjuffer

(foto: Karin Verspui)

 

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Lestiidae (Juffers)
  • Geslacht: Sympecma (Winterjuffers)
  • Soort:  Sympecma fusca
  • Kleine, algemene soort in België en Nederland
Lees meer
 

Bruinrode heidelibel

(foto: hm natuurfotografie) 

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Libelluliidae (Korenbouten)
  • Geslacht: Sympetrum (Heidelibellen)
  • Soort: Sympetrum striolatum
  • Algemene soort van juli tot oktober
Lees meer
 

Gewone oeverlibel, vrouwtje

(foto: Piet Krijger)

  • Orde: Odonata
  • Familie: Libellulidae (Korenbouten)
  • Geslacht: Orthetrum (Oeverlibellen)
  • Soort: Orthetrum cancellatum
  • Algemene soort

 

Lees meer
 

Glassnijder

(foto: Karin Verspui)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Aeshnidae (glazenmaker)
  • Geslacht: Brachytron
  • Soort:  Brachytron pratense
  • Algemene, vroeg vliegende soort in Nederland

 

Lees meer
 

Grote keizerlibel, mannetje

(foto: www.vogeldagboek.nl)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Aeshnidae (Glazenmakers)
  • Geslacht: Anax (Keizerlibellen)
  • Soort: Anax imperator
  • Algemene soort
Lees meer
 

Grote roodoogjuffer, mannetje

(foto: Kees van Rijsbergen)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Coenagronidae (Waterjuffers)
  • Geslacht: Erythromma (Roodoogjuffers)
  • Soort: Erythromma najas
  • Zeer algemene soort Noordelijk Europa

 

Lees meer
 

Houtpantserjuffer, mannetje

(foto: Kees van Rijsbergen)

  • Orde: Odonata: Libellen
  • Familie: Lestidae (pantserjuffers)
  • Geslacht: Chalcolestes
  • Soort: Chalcolestes viridis
  • Algemene soort, vleugels halfgespreid in zithouding
Lees meer
 

Kleine roodoogjuffer, mannetje

(foto: Kees van Rijsbergen)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Coenagrionidae (Waterjuffers)
  • Geslacht: Erythrmma
  • Soort: Erythromma viridulum
  • Zeer algemeen
Lees meer
 

Lantaarntje

(foto:Kees van Rijsbergen)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Coenagrionidae (Waterjuffers)
  • Geslacht: Ischnura
  • Soort: Ischnura elegans
  • Zeer algemene soort

 

 

Lees meer
 

 

 

Metaalglanslibel

(foto: Karin Verspui)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Coduliidae (glanslibellen)
  • Geslacht: Somatochlora
  • Soort:  Somatochlora metallica
  • Algemene soort in Nederland

 

Lees meer
 

 

Paardenbijter

(foto: Kees van Rijsbergen)

  • Orde:Odonata (Libellen)
  • Familie: Aeshnidae (Glazenmakers)
  • Geslacht: Aeshna (Glazenmakers)
  • Soort: Aeshna mixta
  • Algemene en zwerflustige soort

 

 

Lees meer
 

 

Platbuik, vrouwje

(foto: Kees van Rijsbergen)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Libellula depressa
  • Geslacht: 
  • Soort: Korenbouten
  • Algemene soort in Nederland
  • Mannetje heeft een lichtblauw lijf met gele vlekken, het vrouwtje bruin geel (lijkt op reuzenwesp)

 

Lees meer
 

Smaragdlibel

(foto: www.hmnatuurfotografie.nl)

  • Orde: Odonata
  • Familie: Corduliidae (Glanslibellen)
  • Geslacht: Cordulia (Smaragdlibellen)
  • Soort: Cordulia aenea
  • plaatselijk algemeen
Lees meer
 

Steenrode heidelibel (vrouwtje)

(foto: Kees van Rijsbergen)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Libellulidae (Korenbouten)
  • Geslacht: Sympetrum
  • Soort: Sympetrum vulgatum
  • Algemene soort in de nazomer

 

Lees meer
 

Variabele waterjuffer, mannetje

(foto: www.johannesklapwijk.com)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Coenagrion (Waterjuffers)
  • Geslacht Coenagrion (Waterjuffers)
  • Soort: Coenagrion pulchellum
  • Algemene soort voor laagveen gebieden!?

 

Lees meer
 

Viervlek

(foto: Kees van Rijsbergen)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Libellulidae (Korenbouten)
  • Geslacht: Libellulidae (Korenbouten)
  • Soort: Libellula quadrimaculata
  • Voorjaarslibel, vrij zeldzaam voor het gebied rond De Batouwe
Lees meer
 

Vroege glazenmaker

(foto: www.dolfsiebert.nl)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Aeshnidae (Glazenmakers)
  • Geslacht: Aeshna (Glazenmakers)
  • Soort: Aeshna isoceles
  • Wordt sinds 2000 algemener gezien
Lees meer
 

 

Vuurjuffer

(foto: Karin Verspui)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Coenagrionidae (Waterjuffers)
  • Geslacht: Pyrrhosoma (Vuurjuffers)
  • Soort:  Pyrrhosoma nymphula
  • Algemene soort in Nederland

 

Lees meer
 

Vuurlibel, mannetje

(foto:www.vogeldagboek.nl)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Libellulidae (Korenbouten)
  • Geslacht: Crocothemis (Vuurlibellen)
  • Soort: Crocothemis erythraea
  • Zuideijke soort, niet bedreigd en rukt op naar het noorden

 

Lees meer
 

 

Watersnuffel

(foto: Karin Verspui)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie: Coenagrionidae (Waterjuffers)
  • Geslacht: Enallagma
  • Soort:  Enallagma cyathigerum
  • Zeer algemeen van mei tot oktober

 

Lees meer
 

Weidebeekjuffer, mannetje

(foto: Kees van Rijsbergen)

  • Orde: Odonata (Libellen)
  • Familie:Calopterygidae (Beekjuffers)
  • Geslacht: Calopteryx (Beekjuffers)
  • Soort: Calopteryx splendens
  • Vrij algemene soort
Lees meer