De Batouwe Natuur

Overzicht Amfibieën op De Batouwe

(foto: Jelger Herder)

Amfibieën zijn “koudbloedige” gewervelde dieren met een waterdoorlaatbare huid (feitelijk is koudbloedig niet correct omdat hun bloed de omgevingstemperatuur aanneemt). Veel soorten kunnen hierdoor ademhalen door de huid heen en langdurig (winterslaap) onder water in de modder verblijven. De in de huid gelegen bloedvaten kunnen zuurstof uit de omgeving opnemen (diffusie). Veel soorten amfibieën scheiden via klieren in de huid een substantie uit die hen tegen uitdrogen beschermt. Ook zijn er soorten die in bepaalde klieren een enigszins giftig secreet produceren dat door de huid wordt afgescheiden als een vorm van verdediging. Ondanks hun aanpassingen aan het landleven zijn amfibieën vaak gebonden aan de meer vochtig plaatsen. Ze zijn vaak ‘s nachts actief en hebben een voorkeur voor de wat koelere plaatsen.
Ze zien er een beetje vies uit met al die wratjes op hun huid. Toch zijn het nuttige en interessante dieren en vormen ze een belangrijke schakel in de voedselketen. We hebben op de Batouwe vele waterpartijen met riet en plantengroei in het water waardoor ze een prima biotoop vormen voor kikkers en padden. Ze eten veel insecten en op hun beurt worden ze weer als lekker hapje gezien door de ooievaars en de reigers. Hun levenscyclus speelt zich af in en rond het water. Velen van ons hebben in hun jeugd wel eens kikkervisjes in een weckpot gehouden waar je dan na een paar weken eerst de achterpootjes zag verschijnen en, als ze in leven bleven, dan de voorpootjes. Het staartje verdween en een miniatuurkikkertje was klaar voor het grote avontuur. Kikkers en padden vervellen regelmatig waarbij ze letterlijk hun vel afstropen en zichzelf vernieuwen.
Het leefgebied van amfibieën is op te delen in drie deelgebieden: het voortplantingsgebied = waterpartij waarin de afzet van eieren plaatsvindt en de larven kunnen opgroeien, het zomergebied = de plaats waar de jonge en volwassen dieren de zomer doorbrengen, waar ze voedsel en beschutting vinden en een overwinteringplek voor de winterslaap. Het is dan ook niet verwonderlijk dat “De Batouwe” als “oude”polder een relatief groot aantal soorten herbergt in de (ondiepe) slootjes en diepere plasjes. De aanwezige amfibieën worden regelmatig bemonsterd en gedetermineerd en indien mogelijk geteld.
In Nederland komen van nature zestien soorten amfibieën voor te weten 11 kikkers en padden en 5 salamanders. Naast deze inheemse soorten zijn er ook enkele exotische amfibieën door de mens geïntroduceerd. Op De Batouwe hebben we vier kikkersoorten, één paddensoort en één salamandersoort. Jaarlijks wordt door een specialist de amfibieënstand geïnventariseerd.